Een fraaie kleine zwaarddrager, Xiphophorus clemenciae Alvarez, 1959
Het mannetje van X.clemenciae.
Zwaarddragers zijn al een lange tijd populaire aquariumvissen. Samen met de net zo bekende platy’s behoren ze tot het geslacht Xiphophorus. De zwaarddragers worden onderverdeeld in twee groepen: de noordelijke en de zuidelijke zwaarddragers. De noordelijke zwaarddragers zijn afkomstig uit het Rio Panuco-stroomgebied in Mexico en zijn kleiner dan de zuidelijke groep. Tot de noordelijke groep behoren onder andere X. montezumae en X. cortezi. De bekendste vertegenwoordiger van de zuidelijke groep is de groene zwaarddrager X. helleri. Van deze soort kunnen de vrouwtjes een lengte van 12 centimeter bereiken. Dit formaat en de wilde balts van de mannetjes, waarbij de razendsnel voor- en achteruit zwemmen, maakt ze eigenlijk niet geschikt voor een aquarium met een lengte kleiner dan 125 centimeter. Voor aquarianen met een aquarium vanaf 80 centimeter is de kleiner blijvende X. clemenciae een fraai alternatief voor de groene zwaarddrager.
Foto links :X.montezumae.
Foto rechts: X.cortezi
X. clemenciae is in 1959 door Alvarez beschreven. De wetenschappelijke naam heeft hij ter ere van zijn vrouw Clemencia Alverez aan deze soort gegeven. Hij gaf deze soort de algemene naam ‘gele zwaarddrager’. Net als Rosen (1960) kan ik deze naam niet helemaal plaatsen. Geel is niet de kleur die het eerst in gedachten komt wanneer je deze zwaarddrager bekijkt. Met name de volgroeide mannetjes hebben een fraaie blauwe glans op het lichaam, de gele lichaamskleur waar Alvarez het over heeft, is bij de latere populaties niet aangetroffen. Op het lichaam van zowel de mannetjes als de vrouwtjes bevinden zich twee tot vier uit rode punten bestaande strepen. In de staartwortel bevinden zich enkele rode stippen. De lichaamsvorm is iets hoger dan die van de groene zwaarddrager. Onder aan het lichaam bevindt zich een zwarte streep die bij het mannetje opgaat in de zwarte band om het gele zwaard onderaan de staartvin. De vrouwtjes hebben aan de buikzijde een donkere drachtigheidsvlek. Daarnaast is, zoals bij alle levendbarende tandkarpers, de aarsvin van het vrouwtje rond en heeft het mannetje een gonopodium. De mannetjes bereiken een lengte van ongeveer 5 cm, de vrouwtjes kunnen ongeveer 6 centimeter lang worden.
Hoewel men oorspronkelijk dacht dat X. clemenciae een erg klein verspreidingsgebied had en de soort op basis hiervan als een bedreigde soort werd beschouwd, constateerde Kallman (1991) dat dit gebied veel groter is. De soort wordt aangetroffen in de bovenloop van de Rio Sarabia en stroompjes die uitkomen in de Rio Coatzacoalcas.
Foto links en rechts,Puente Chinolouiz Mexico.
Toen ik in 1996 samen met André Schonewille, Tim Bollick en Liekele Sijstermans in de buurt van de buurt van het stroomgebied van de Rio Coatzcoalcos was, waren we in staat om X. clemenciae in zijn natuurlijke biotoop te bekijken. Met behulp van de beschrijving van Pat en Derek Lambert in hun interessante boek ‘Platies and Swordtails’ (1995) waren we na enig zoekwerk in staat om een klein stroompje te vinden. Volgens de beschrijving van Pat en Derek zou deze plek Puente Chinoluiz moeten zijn. We zagen geen bord dat dit bevestigde. Aan de hand van mijn dia’s verklaarde Derek Lambert later dat de door ons bezochte plaats inderdaad Puente Chinoluiz is. Op het moment dat wij de plek bezochten, waren er enige problemen in de omgeving. Enkele zwaarbewapende politieagenten wezen ons er op dat verderop achter de heuvels werd geschoten en dat het niet verstandig was om verder te gaan. Met deze informatie in ons achterhoofd besloten we om ons bezoek aan het stroompje niet onnodig lang te maken. Vanaf de brug liepen we ongeveer twintig met naar beneden waar we het water zagen stromen. Het water bleek helder te zijn en de zandbodem was duidelijk zichtbaar. Hier en daar lagen grote stenen in het water. Waterplanten waren niet aanwezig, wel hing het gras langs de oevers in het water. De omgeving was begroeid met bomen, waardoor het grootste deel van het stroompje niet aan direct zonlicht werd blootgesteld. De breedte was maximaal 1 ½ meter, de diepte liep op tot ongeveer 50 cm.
Puente Chinolouiz Mexico.
Tim en ik begonnen meteen vol enthousiasme het sleepnet door het water te halen. In de buurt van de oever haalden we het net onder het overhangende gras omhoog. Hoewel er geen grote hoeveelheid vis in het net zat, was het aantal soorten indrukwekkend. Zeker voor liefhebbers van levendbarende tandkarpers een bijzonder fraaie vangst. In het net waren enkele fraaie Priapella intermedia’s aan hun blauwe ogen te herkennen, een fors grijskleurig vrouwtje van Poeciliopsis gracilis met onregelmatige zwarte vlekken op haar lichaam viel ook meteen op. Verder waren er duidelijk twee zwaarddragers te aanwezig. Door zijn rode strepen en blauwe lichaamsglans onderscheidde X. clemenciae zich duidelijk van X. helleri. Deze groene zwaarddrager komt ook op deze plaats voor, maar is door de lichtbruine lichaamskleur en de donkere lengte streep op het lichaam duidelijk als andere soort te herkennen. Na nog enkele pogingen vingen we ook nog de overal in dat deel van Mexico voorkomende Pseudoxiphophorus bimaculatus, een molly Poecilia cf sphenops en cichliden. In de buurt van enkele stenen zagen we nog een zoetwaterkrabbetje lopen.
Foto Links :Priapella intermediar.
Foto rechts:Poeciliopsis gracilis.
Na ongeveer drie kwartier vangen hadden we een redelijke hoeveelheid van X. clemenciae gevangen. We konden geen grote scholen van de soort in dit biotoop vangen. Af en toe hadden we een of twee exemplaren in ons net. Naast volwassen exemplaren kwamen we ook veel halfwas dieren tegen. Priapella intermedia leeft veel duidelijker in een school. Of je vangt een groot aantal dieren met een haal van het net of geen enkele.
Van zowel Priapella intermedia als X. clemenciae namen we exemplaren mee. Hierbij moet je natuurlijk altijd een keus maken. Hoeveel vissen en in welke geslachtsverhouding neem je deze mee om thuis een goed kweekgroep te hebben? Het is bekend dat halfwas dieren beter kunnen worden vervoerd als geheel uitgegroeide exemplaren. De nog niet uitgegroeide vissen kunnen vervolgens in het aquarium verder worden opgekweekt, zodat een goede kweekgroep ontstaat. Een risico dat men hierbij loopt is dat er sprake zou kunnen zijn van een ongelukkig geslachtsverhouding als de vissen geslachtsrijp worden. Met name een grote hoeveelheid mannen en slechts enkele vrouwtjes is niet gunstig. Eén mannetje kan eenvoudig veel vrouwtjes bevruchten, dus daar heb je eigenlijk niet veel van nodig.
Om met zo weinig mogelijk vissen een zo groot mogelijke genetische pool te krijgen, kan men van levendbarende tandkarpers het best jonge geslachtsrijpe vrouwtjes meenemen. Deze zijn practisch altijd bevrucht en aangezien levendbarende tandkarpers voorraadbevruchting hebben en een vrouwtje wel acht maal jongen van één bevruchting kan krijgen, heeft men meteen een grote hoeveelheid genetisch materiaal. Zeker als de vrouwtjes apart worden gehouden en met behulp van strakke schema’s verder wordt gekweekt, bieden vier vrouwtjes reeds veel mogelijkheden. Het is natuurlijk altijd leuk om meteen enkele grote mannen in het aquarium te hebben en daarom is de verleiding groot om enkele volwassen mannetjes mee te nemen. Aangezien ook een fanatiek cichlidenliefhebber als Tim voor deze fraaie vis door de knieën ging, namen we in totaal twintig exemplaren van verschillend formaat mee.
Alle door ons gevangen vissen werden per stuk in een klein plastic zakje verpakt. Om de wisseling van watersamenstelling voor de vissen zo klein mogelijk te houden, namen we zoveel mogelijk water uit het oorspronkelijk biotoop mee. Dit water gebruikten we de eerste drie dagen na de vangst als vers water. Daarna werd het water nog slechts een enkele maal ververst. Wel kregen de vissen elke dag verse lucht.
Foto boven: X.clemenciae.
Ook alle volwassen vissen doorstonden de reis goed, slechts één mannetje overleefde de reis niet en na twee weken konden de vissen in een Nederlands aquarium worden gedaan. In een aquarium van een meter lengte waarin grote bossen Javamos aanwezig waren, voelde de soort zich als snel prima op haar gemak. De grootste vrouwtjes wierpen al snel jongen die zich de eerste tijd na de geboorte bij de bodem in het mos ophielden. Waarschijnlijk zullen er wel wat jongen door de grotere vissen zijn opgegeten, maar wanneer er voldoende schuilplaatsen in het aquarium aanwezig zijn, blijven er altijd voldoende over. Er is dan ook geen reden om vrouwtjes apart te zetten om zo meer jongen over te houden. Ook in een groep gehouden, blijven er altijd voldoende over. Per worp worden er maximaal zo’n 30 jongen geboren. Bij een gevarieerde voedering groeien de jongen zonder problemen op en na ongeveer vier maanden zijn de vrouwtjes geslachtsrijp. Bij de mannetjes duurt het vaak langer voordat ze helemaal uitgegroeid zijn en het zwaard zich volledig heeft ontwikkeld.
Wat het houden en kweken van de soort betreft bestaan er verschillen in ervaringen. Sommige populaties schijnen nauwelijks tot voortplanting te bewegen (Heller & Rehbeck, 1996), terwijl met name de stam van Puente Chinoluiz nauwelijks problemen geeft. Het enige waar de door mij gehouden vissen last van hebben, is een langere periode met een temperatuur van boven de 25°C. Enkele jaren geleden heb ik tijdens een warme zomer op deze wijze veel van deze zwaarddrager verloren. Vooral de volwassen dieren konden er erg slecht tegen en stierven. Gelukkig bleven er toen nog voldoende jongen over om een de kweekgroep in stand te houden. Om dergelijke problemen met mijn zelfgevangen groep zoveel mogelijk te voorkomen, houdt ik de vissen ‘s zomers zo koel mogelijk. Op een wekelijkse verversing van een deel van het water reageren de vissen duidelijk positief. Na het verversen van het water zijn de mannetjes duidelijk actiever met baltsen en het achter de andere mannen aan jagen. Tijdens de balts zwemt het mannetje met gespreide vinnen voor het vrouwtje van zijn gading. Als het vrouwtje na dit vertoon op haar plaats blijft, zal het proberen met haar te paren.
Xiphophorus clemenciae.
Voor liefhebbers van zwaarddragers met een kleiner aquarium is de uit Puente Chinoluiz afkomstige populatie van X. clemenciae een goed houdbare vis. Wat precies het probleem is bij sommige populaties is op dit moment nog niet duidelijk. Wanneer de temperatuur van water rond de 22°C ligt en er regelmatig water wordt ververst, zal de soort eenvoudig te houden en te kweken blijken. Het samenhouden met andere vissen geeft geen problemen. Wel is het raadzaam om geen andere soorten uit het genus Xiphophorus in dezelfde bak te plaatsen. De kans op hybriden ontstaan is dan zeker aanwezig.
Eigenlijk is het niet nodig om deze vis verder aan te prijzen, de fraaie kleurenfoto spreekt voor zich.
Literatuur:
Lambert, D. & Lambert, P. (1995) Platies and Swordtails Blandford ISBN 0 71372368 8
Kalman, K. D. (1991) Xiphophorus clemenciae is not an endangered species Livebearers nr 116 blz. 5-8
Heller, K. & Rehbeck, T. (1996) Zuchtversuch mit Xiphophorus clemenciae ‘Rio Sarabia, Oaxaca, Mexiko’ DGLZ-Rundschau nr 2 blz. 35-36
Rosen, D.E. (1960) Middle-American Poeciliid fishes of the genus Xiphophorus, Bulletin of the Florida State Museum Vol 5 blz. 58-243.
Geschreven door : Kees de Jong.
Foto`s vissen : Leo van der Meer.
Foto`s vanglokatie :Kees de Jong.
Ten slotte enkele tips:
Sinds twee weken is er een zeer gezellig en informatieve aquarium forum op internet, ook hier help ik aan mee, dus kom gerust eens kijken en druk even op de volgende snel koppeling.
http://www.aquafora.nl/
Uiteraard is het zeer raadzaam om eens te Google, en te kijken naar de Endler site`.
Verder sluit u zich eens aan bij Poecilia.nl, iedereen is welkom hier kunt u aan deze zeer mooie en zeldzame levendbarende tandkarpers komen.
In 2008 bestaat werkgroep Poecilia Nederland 25 jaar, dit mag u niet over slaan dus wordt lid.
Wij zouden het van werkgroep levendbarende tandkarpers prachtig vinden dat in 2008 deze werkgroep over de 100 leden zou kunnen komen.
Maak u lid dan komt u nog veel meer te weten over dit soort zeldzame en mooie levendbarende tandkarpers.
Groet Leo van der Meer bestuurslid werkgroep levendbarende tandkarpers.
Google:Poecilia Nederland.
FAQs
Are swordtails good community fish? ›
Swordtails are one of the best known beginner, community fish species, getting along with a wide variety of other fish and many different environments. They have been bred for many generations, creating many varieties within the species.
How many swordtails should be kept together? ›That being said, swordtail fish do best when kept in groups of 4 to 6. At least two or three females should be kept for every one male.
How big does a green swordtail get? ›The male green swordtail grows to a maximum overall length of 14 centimetres (5.5 in) and the female to 16 centimetres (6.3 in). The name 'swordtail' is derived from the elongated lower lobe of the male's caudal fin (tailfin).
How big do female swordtail fish get? ›The swordtail is a medium-sized fish. The female is slightly larger and can measure up to 16 centimeters (6.3 inches) in length. Even though the male has a much longer tail, it only grows up to 14 centimeters (5.5 inches) long.
How many swordtails can you put in a 10-gallon tank? ›A healthy swordtail will average around 2 inches in length, so keep that in mind when adding one to your tank. There are typically around six swordtails that can be kept in a 10-gallon tank. If you are keeping more than six swordtails in your tank, it is important to get a larger tank.
How many swordtails can you put in a 20 gallon tank? ›Swordtails, like mollies, have a tendency to gravitate toward the bigger livebearers in terms of size. As a result, a 20-gallon fish tank can only accommodate a pair (maximum of three).
Can you have 2 male swordtails together? ›A minimum of 10 gallons (38 liters) aquarium is sufficient to house one male Swordtail with several females; however, one male can be kept with several females. Swordtails should permanently be housed in groups as they are social fish and will not thrive if kept alone for extended periods.
Can swordtails breed with other fish? ›A female swordtail can be interbred with a male member from the Platy family of fish so one of the options for achieving variety is mixing these two groups in one aquarium.
Do swordtails produce a lot of waste? ›Swordtails and other live-bearers produce lots of excrements therefore it is needed to run a good and efficient filtration system and clear the bottom layers of the tank from time to time.
How fast do swordtails reproduce? ›Swordtail breeding is a straightforward process. Like other livebearers, they are quick to spawn in captivity. In the right conditions, females can give birth once every 28 days! While they will readily breed in your primary tank without any intervention, it's best to provide a separate breeding environment.
Do female swordtails have swords? ›
Swordtail fish exhibit a striking sexual dimorphism in the structure of the caudal fin; males have a colourful, elongated caudal appendage, termed a sword, that is absent in females.
Do swordtails eat shrimp? ›If you don't mind them getting eaten but its not a very nice way to go. Swords, guppies, platies are all voracious shrimp hunters.
Can a swordtail mate with a molly? ›Swordtails and mollies cannot safely breed because of the wide range of genetic differences (different biological classifications). Swordtail fish are from the genus Xiphophorus, and fry mollies are from the genus Poecilia. Interspecies breeding between these two genera just does not work.
How long do swordtails take to give birth? ›But here's an indication of how long each of the popular species is pregnant for: Guppies 21-35 days. Platies 24-35 days. Swordtails 28 days.
Can I put 11 fish in a 10-gallon tank? ›Going by the numbers, however, you can put up to 8 to 10 fish in a 10-gallon aquarium tank. However, we would not recommend adding 10 fish in a tank unless the fish are tiny and do not generate too much waste. On the other hand, if you have chosen fish types that grow over time, you should limit the number to 8 or 6.
Can swordtails and Guppies crossbreed? ›Guppies and swordtails are one of the most adorable fishes, but can guppies breed with swordtails. Guppies cannot breed with swordtails because they belong to a different genus. The swordfish belong to Xiphophorus and the guppies belong to the Poecilia genus.
Do swordtails nip fins? ›Some adult Swordtails can be aggressive and develop the habit of fin nipping. Wild Swordtails are generally a dull green colour with a small extension to the tail fin.
How long should you wait to put fish in a 20 gallon tank? ›Let your aquarium "settle" for at least 48 hours before buying your first fish. This will give you time to make sure the temperature is set and make adjustments to decorations, etc.
Can platy fish breed with swordtails? ›In these cases, the basic raw materials are provided by nature itself because swordtails and platies are very closely related to each other. They belong to the Xiphophorus genus, and because of their “biological proximity,” they can easily interbreed and produce viable hybrids in the process.
How big are pineapple swordtails? ›The Pineapple Swordtail can begin breeding as young as three months of age and can quickly overpopulate an aquarium. The Pineapple Swordtail is an omnivore that will eat commercially prepared flaked foods and algae, as well as freeze-dried bloodworms, tubifex, and brine shrimp. Approximate Purchase Size: 1" to 2".
Can swordtails hold sperm? ›
Male swordtails in the genus Xiphophorus display a conspicuous ventral elongation of the caudal fin, the sword, which arose through sexual selection due to female preference. Females mate regularly and are able to store sperm for at least 6 months.
Do only male swordtails have swords? ›The lower rays of the caudal fin are elongated into a conspicuous, usually pigmented, “sword.” Xiphophorus includes the swordtails, in which most species have males with swords, and the platies, in which all of the species lack swords. Males of the sister group Priapella are also swordless.
What plants are good for swordtail fish? ›Some of the best plants to choose are Scarlet Temple and Java Ferns. Keep in mind this fish will reach up to 6 inches in length, making it one of the larger live bearing community fish. Additionally the sword will live an average of 4 years. Plan ahead to accommodate for their growth along with other tank mates.
What is the lifespan of a swordfish? ›They grow quickly and reach a maximum size of about 1,165 pounds. However, the average size caught in the fishery is 50 to 200 pounds. Swordfish live about 9 years. Females are able to reproduce between 4 and 5 years of age.
Can swordtail give birth without male? ›A sexually mature swordtail fish can give birth any time of the month. They may not necessarily require males for mating. Therefore, to prevent gobbling down of the live births, it is advisable to keep the pregnant swordtail fish in a separate tank.
Why do swordtails have swords? ›The male swordtail fish has a long sword-like appendage extending from its rear fin that seems to serve no purpose other than to attract mates. Now a study has determined that the sword evolved to exploit a female taste for something entirely unrelated to courtship.
Do swordtails eat bloodworms? ›The best live foods to feed to swordtails are daphina, blackworms, bloodworms, brine shrimp and mosquito larvae (illegal to culture in some areas). Their taste in frozen foods are pretty similar and they can be fed frozen daphnia, blackworms, brine shrimp and bloodworms.
Do swordtails like high flow? ›Their habitat is startlingly easy to replicate in the aquarium, and I'm amazed that more people have not embarked on Swordtails as a biotope project. Xiphophorus helleri adore fast flowing streams and rivers. However, these fish will also populate pools, canals, and even warm springs.
Should I separate my pregnant swordtail? ›– Move the Pregnant Fish to a Breeding Aquarium
So, it is best to keep it in a separate tank. It will also ensure that once the swordtail fry is born, it is safe from predators too.
As her time nears, the bottom of her swollen belly will begin to appear slightly square and she'll look light she might burst. A large dark spot will develop on each side of her body near the anus. That “gravid spot” is where you can see the uterus pressing against her abdominal wall.
What time of day is best to feed aquarium fish? ›
In nature, most fish feed in the early morning and at dusk. Exceptions are herbivores and omnivores that forage throughout the day, and nocturnal species. Although aquarium fish can be fed at any time of day, morning and evening feedings are best.
Are Swordtails a type of guppy? ›The Yellow Top Swordtail Guppy is a very unique variety that boasts psychedelic coloration and an unusual sword extension at only the top of its tail! The Yellow Top Swordtail Guppy (Poecilia reticulata) is a very uncommon guppy variety that has a distinctive sword extension at the top of the tail in males.
How can you tell if a swordfish is male or female? ›Telling Males From Females
Only male swordtails have the tail fin extension. Females have a rounded tail fin. Females' bodies are also more rounded, fuller and about one-half-inch longer at maturity.
Dwarf Crayfish. Most Crayfish are very poor tank mates for Swordtails. Their long fings and mid to bottom dwelling habits make it easy for a hungry Crayfish to grab hold of one.
How long can swordtails go without food? ›| Fish Species | How Long Can Fish Go Without Food |
|---|---|
| Oscars | up to 7 days |
| Swordtail Fish | up to 5 days |
| Corydoras Catfish | up to 5 days |
| Barbs | up to 7 days |
Unlike many other popular aquarium fish, which like things soft and acidic, swordtails should ideally be kept in relatively hard and basic water. That being said, though, this is a very hardy species that's not too fussy about water values. Try to aim for a pH between 7-8 and a hardness between 100-450.
Can Molly and guppy crossbreed? ›Guppies and mollies are like cousins from the same family, so you may wonder: Can I crossbreed them together? The answer is yes! You can.
How many types of swordtail fish are there? ›Guppies and Mollies can easily create hybrids if they are kept in the right conditions. There are two names for two types of hybrids. A hybrid fry from a male Guppy and a female Molly is called Golly, whereas a fry from a male Molly and a female Guppy is called Muppy.
Do swordtail fish have teeth? ›The green swordtail is a member of the livebearer family. It has a compressed, moderately elongate body, and a triangular head when viewed in profile. This species has an upturned mouth, and the teeth and both jaws are conical and in two series.
How many swordtail fish can you have in a tank? ›
Swordtail Fish Behavior and Temperament
They aren't necessarily shoaling species, but they should be kept in a group of 5-6 to help them feel comfortable in the tank. Also, keep the ratio of females more in comparison to male ones.
There are some fish species that absolutely require aquarium salt in order to thrive. Some examples are livebearers (guppies, platys, mollies, swordtails) and goldfish.